وضعیت جهان در آغاز قرن ۲۱ میلادی، توسعه ای ناپایدار را هشدار میدهد. معماران به عنوان شکلدهندگان محیطهای مصنوع دارای مسئولیت اجتماعی در ارائه طرحهایی هستند که کمترین میزان اثرات منفی بر محیطزیست را داشته باشد. در طول تاریخ اصطلاحاتی نظیر معماری سبز، معماری اکولوژیک، معماری پایدار، معماری محیطزیستی به منظور پاسخ به مهمترین مشکل زمان به کار گرفته شدهاست، در حالیکه باری از مفاهیم مبهم و نامشخص را به دوش میکشد. از اینرو هدف مطالعهی حاضر واکاوی معماری مبتنی بر سیر تحول تفکرات محیطزیستی و ارائه مدل مفهومی اصول و معیارهای معماری سبز بود. روش مورد استفاده برحسب هدف، روش تحقیق کاربردی و شیوهی مطالعه برحسب روش و ماهیت، تحقیق توصیفی-تحلیلی بود و گردآوری اطلاعات آن بر مبنای مطالعهی منابع مکتوب و تحلیل محتوایی آنها بوده است. نظر به اینکه سبز مفهومی است انتزاعی، مستلزم درک اصطلاحات پایداری، اکولوژی و عملکرد میباشد. معیارهای سنجش و ارزیابی معماری سبز با توجه به سیر تحولات معماری در طی دهههای گذشته اسنتتاج و در قالب مدل مفهومی اصول و معیارهای معماری سبز ارائه شد. نتایج نشان داد که معماری سبز بلوغی در سیر تحولات معماری و متشکل از ابعاد عملکردی، اکولوژیکی و پایداری است. معماری در طی مراحل تکامل خود سعی در یکپارچگی اصول و معیارهای برگرفته از تفکرات باستان، مانند معماری بومی، گرمسیری، اکولوژیک تا مفاهیم معماری مدرن نظیر معماری عملکردگرا، مکانگرا و پایدار داشتهاست و با شکلدهی معماری سبز پیوندی بین تفکرات سنت و مدرن با حداقل ایجاد ردپای اکولوژیک ایجاد نمودهاست.